ITP in Spanje: De Impuesto de Transmisiones Patrimoniales
De aankoop van een woning in Spanje brengt verschillende kosten met zich mee, waaronder de Impuesto de Transmisiones Patrimoniales (ITP). Deze overdrachtsbelasting vormt een aanzienlijk onderdeel van de totale aanschafkosten en verschilt per regio. In deze uitgebreide gids leggen we alles uit over de ITP: van de hoogte van het tarief tot praktische tips voor de betaling.
Wat is de ITP in Spanje (Impuesto de Transmisiones Patrimoniales)?
De Impuesto de Transmisiones Patrimoniales is een Spaanse overdrachtsbelasting die betaald moet worden bij de aankoop van een tweedehands woning. Deze belasting wordt geheven door de regionale overheden (Comunidades Autónomas) en de tarieven kunnen daarom verschillen per regio.
De ITP is van toepassing op:
- Tweedehands woningen en onroerend goed
- Overdracht van zakelijke rechten op onroerend goed
- Bepaalde bedrijfsoverdrachten
Belangrijk: Voor nieuwbouwwoningen wordt geen ITP betaald, maar BTW (IVA) van 10% plus AJD (Actos Jurídicos Documentados) van 1-2%.
“De ITP is een van de grootste kosten bij het kopen van een tweedehands woning in Spanje. Het is cruciaal om dit bedrag van tevoren in te calculeren in je budget.” – Maria González, belastingadviseur gespecialiseerd in Spaans onroerend goed
ITP-tarieven per Spaanse regio in 2024
De hoogte van de ITP in Spanje verschilt aanzienlijk per Spaanse regio. Hieronder vind je een overzicht van de huidige tarieven:
| Regio (Comunidad Autónoma) | Standaard ITP-tarief | Gereduceerd tarief | Voorwaarden gereduceerd tarief |
|---|---|---|---|
| Andalusië | 8% | 3,5% | Eerste woning, waarde < €130.000, inkomen < €30.000 |
| Valencia | 10% | 8% | Eerste woning, bepaalde voorwaarden |
| Catalonië | 10% | 5% | Eerste woning, waarde < €400.000 |
| Madrid | 6% | – | Geen gereduceerd tarief |
| Balearen | 8% | 4% | Eerste woning, bepaalde voorwaarden |
| Canarische Eilanden | 6,5% | 4,5% | Eerste woning, waarde < €200.000 |
| Murcia | 8% | 3% | Eerste woning, bepaalde voorwaarden |
| Castilla-La Mancha | 9% | 4% | Eerste woning, waarde < €180.000 |
| Galicië | 10% | 3% | Eerste woning, bepaalde voorwaarden |
| Asturië | 8% | 4% | Eerste woning, waarde < €150.000 |
| Aragón | 7% | 3,5% | Eerste woning, bepaalde voorwaarden |
| Cantabrië | 10% | 5% | Eerste woning, waarde < €150.000 |
| Castilla y León | 8% | 4% | Eerste woning, bepaalde voorwaarden |
| Extremadura | 8% | 4% | Eerste woning, bepaalde voorwaarden |
| La Rioja | 7% | 4% | Eerste woning, bepaalde voorwaarden |
| Navarra | 6% | 2% | Eerste woning, bepaalde voorwaarden |
| Baskenland | 4% | 1,5% | Eerste woning, bepaalde voorwaarden |
Tarieven kunnen wijzigen. Raadpleeg altijd de meest actuele informatie van de betreffende regio.
Wie moet de ITP in Spanje betalen?
De koper is verantwoordelijk voor het betalen van de ITP in Spanje. Dit geldt zowel voor Spaanse ingezetenen als voor buitenlandse kopers. De verkoper hoeft deze belasting niet te betalen, tenzij er sprake is van een speciale overeenkomst waarin anders is afgesproken.
Solidaire aansprakelijkheid
Bij gezamenlijke aankoop (bijvoorbeeld door een echtpaar) zijn alle kopers solidair aansprakelijk voor de volledige ITP-schuld. Dit betekent dat als één koper de belasting niet betaalt, de belastingdienst het volledige bedrag kan invorderen bij de andere koper(s).
Berekeningsgrondslag voor de ITP in Spanje
De ITP wordt berekend over de valor real (werkelijke waarde) van het onroerend goed. Dit is niet altijd hetzelfde als de koopprijs die in het contract staat vermeld.
Valor real vs. koopprijs
De Spaanse belastingdienst hanteert minimumwaardes per vierkante meter voor verschillende gebieden. Als de gedeclareerde koopprijs lager is dan deze minimumwaarde, wordt de ITP berekend over de door de overheid vastgestelde waarde.
Factoren die de valor real beïnvloeden:
- Locatie van het onroerend goed
- Oppervlakte en type woning
- Bouwjaar en staat van onderhoud
- Marktwaarde in het gebied
- Recente verkopen van vergelijkbare woningen
Wanneer en waar betaal je de ITP in Spanje?
Betalingstermijn
De ITP moet worden betaald binnen 30 werkdagen na de ondertekening van de koopakte (escritura). Deze termijn is strikt en overschrijding leidt tot boetes en rente.
Waar aangifte doen
De aangifte en betaling van de ITP gebeurt bij de belastingdienst van de regio waar het onroerend goed zich bevindt. Dit kan:
- Online via de website van de regionale belastingdienst
- Bij een fysiek kantoor van de belastingdienst
- Via een geautoriseerde tussenpersoon (zoals een notaris of advocaat)
Benodigde documenten
Voor de ITP-aangifte heb je de volgende documenten nodig:
- Kopie van de koopakte (escritura)
- NIE-nummer van de koper(s)
- Formulier voor ITP-aangifte (varieert per regio)
- Bewijs van betaling
- Eventueel: documenten voor gereduceerd tarief
Boetes en sancties bij te late betaling
Het niet tijdig betalen van de ITP in Spanje heeft serieuze gevolgen:
Automatische boetes
- 1-3 maanden te laat: 5% boete + rente
- 3-6 maanden te laat: 10% boete + rente
- 6-12 maanden te laat: 15% boete + rente
- Meer dan 12 maanden te laat: 20% boete + rente
Rente op verschuldigde bedrag
Naast de boete wordt ook rente berekend over het openstaande bedrag. Het rentepercentage wordt jaarlijks vastgesteld door de overheid.
Juridische gevolgen
- Het onroerend goed kan niet worden ingeschreven in het kadaster
- Verkoop van het onroerend goed wordt bemoeilijkt
- Mogelijke inbeslagname door de belastingdienst
Vrijstellingen en gereduceerde tarieven
Veel regio’s bieden gereduceerde ITP-tarieven of vrijstellingen voor specifieke situaties:
Eerste woning (vivienda habitual)
De meeste regio’s hebben gunstige regelingen voor de aankoop van je eerste woning. Voorwaarden zijn meestal:
- Maximale woningwaarde
- Maximaal jaarinkomen van de koper
- De woning moet je hoofdverblijf worden
- Geen andere woningen in eigendom
Jonge kopers
Speciale regelingen voor kopers onder de 35 jaar, vaak met:
- Extra lage ITP-tarieven
- Hogere inkomensgrensen
- Langere termijnen voor hoofdverblijfverplichting
Grote gezinnen
Families met drie of meer kinderen kunnen vaak profiteren van:
- Gereduceerde ITP-tarieven
- Hogere waardelimieten
- Minder strikte inkomensvoorwaarden
ITP in Spanje vs. BTW (IVA): Het verschil
| Aspect | ITP (Tweedehands) | BTW + AJD (Nieuwbouw) |
|---|---|---|
| Toepasselijk op | Tweedehands woningen | Nieuwbouwwoningen |
| Tarief | 4-10% (afhankelijk van regio) | 10% BTW + 1-2% AJD |
| Betaling aan | Regionale belastingdienst | Ontwikkelaar (BTW) + Regio (AJD) |
| Gereduceerde tarieven | Mogelijk voor eerste woning | Beperkte mogelijkheden |
Praktische tips voor ITP-betaling
1. Bereken de kosten vooraf
Zorg ervoor dat je de ITP-kosten meeneemt in je budget. Tel hierbij ook:
- Notariskosten (0,2-0,5% van woningwaarde)
- Registratiekosten (ongeveer €400-600)
- Advocaatkosten (optioneel, maar aanbevolen)
2. Controleer of je recht hebt op korting
Onderzoek of je voldoet aan de voorwaarden voor gereduceerde tarieven in jouw regio. Dit kan aanzienlijke besparingen opleveren.
3. Houd rekening met regionale verschillen
Bij het kiezen tussen regio’s kan het ITP-tarief een factor zijn. Het verschil tussen 4% (Baskenland) en 10% (Valencia, Catalonië) is aanzienlijk.
4. Zorg voor correcte documentatie
Incomplete of incorrecte documentatie kan leiden tot vertragingen en mogelijk hogere betalingen als de overheid de woningwaarde hoger inschat.
5. Overweeg professionele hulp
Een lokale advocaat of belastingadviseur kan helpen bij:
- Correcte berekening van de ITP
- Aanvraag van gereduceerde tarieven
- Tijdige indiening van de aangifte
- Communicatie met de belastingdienst
Veelgestelde vragen over ITP
Moet ik ITP betalen als buitenlandse koper?
Ja, alle kopers (zowel Spaans als buitenlands) moeten ITP betalen bij de aankoop van tweedehands onroerend goed in Spanje.
Kan ik de ITP aftrekken van mijn belastingen?
Voor particuliere kopers is de ITP niet aftrekbaar van de inkomstenbelasting. Voor bedrijven kunnen andere regels gelden.
Wat gebeurt er als ik de ITP niet betaal?
Niet-betaling leidt tot boetes, rente en juridische problemen. Het onroerend goed kan niet officieel op jouw naam worden gezet.
Verschilt de ITP per type onroerend goed?
De basisregelgeving is hetzelfde, maar sommige regio’s hebben speciale tarieven voor bijvoorbeeld rustieke gronden of commercieel vastgoed.
Kan ik de ITP in Spanje in termijnen betalen?
In uitzonderlijke gevallen en bij grote bedragen kan de belastingdienst toestaan dat de ITP in termijnen wordt betaald, maar dit vereist een speciale aanvraag en goedkeuring.
Hoe weet ik zeker dat ik het juiste bedrag betaal?
De notaris of je advocaat kan het exacte bedrag berekenen. Je kunt ook de calculator op de website van de regionale belastingdienst gebruiken.
Wat als de overheid denkt dat ik te weinig heb betaald?
De belastingdienst kan binnen vier jaar een herziening uitvoeren. Als zij vinden dat de woningwaarde hoger is dan gedeclareerd, moet je het verschil nabetalen plus boete en rente.
Geldt het gereduceerde tarief automatisch?
Nee, je moet expliciet aanvragen voor gereduceerde tarieven en aantonen dat je voldoet aan alle voorwaarden.
Recente wijzigingen en toekomstige ontwikkelingen
COVID-19 impact
Tijdens de pandemie hebben verschillende regio’s tijdelijke maatregelen genomen:
- Uitstel van betalingstermijnen
- Tijdelijke verlaging van tarieven
- Soepelere voorwaarden voor eerste woningkopers
Digitalisering
Steeds meer regio’s digitaliseren het ITP-proces:
- Online aangifte en betaling
- Elektronische communicatie
- Snellere verwerking van aanvragen
Harmonisatie tussen regio’s
Er zijn discussies over meer harmonisatie van ITP-tarieven tussen regio’s, maar concrete plannen zijn er nog niet.
Conclusie: ITP in Spanje
De ITP is een belangrijke kostenpost bij het kopen van een tweedehands woning in Spanje. Met tarieven die kunnen variëren van 4% tot 10% afhankelijk van de regio, is het cruciaal om deze kosten goed in te calculeren. Door gebruik te maken van gereduceerde tarieven waar mogelijk en tijdig te betalen, kun je aanzienlijk besparen.
Belangrijke aandachtspunten:
- Bereken de ITP vooraf in je budget
- Controleer of je recht hebt op gereduceerde tarieven
- Betaal binnen 30 werkdagen na de koopakte
- Bewaar alle documentatie zorgvuldig
- Overweeg professionele hulp bij complexe situaties
De aanschaf van onroerend goed in Spanje is een grote investering. Door goed geïnformeerd te zijn over de ITP kun je verrassingen voorkomen en je droomhuis in Spanje met vertrouwen kopen.
Vastgoed in Spanje koop je op NieuwbouwCasaSpanje.nl
Disclaimer: Dit artikel bevat algemene informatie over de ITP in Spanje. Tarieven en regelgeving kunnen wijzigen. Raadpleeg altijd een gekwalificeerde belastingadviseur of advocaat voor advies over jouw specifieke situatie.
Rowdy is auteur en oprichter van Casa aan de Costa Blanca. Met zijn ervaring helpt hij Nederlanders stap voor stap bij het vinden én kopen van hun droomwoning in Spanje. Van vooronderzoek tot sleuteloverdracht – Rowdy biedt persoonlijke begeleiding en deelt zijn kennis via blogs, video’s en zijn woning zoekservice.
