IVA in Spanje: Alles wat je moet weten over de Spaanse BTW

IVA in Spanje (Impuesto sobre el Valor Añadido) is de Spaanse variant van de BTW die van cruciaal belang is voor iedereen die zaken doet in Spanje. Of je nu een bedrijf start, onroerend goed koopt, of gewoon wilt begrijpen hoe de belastingen werken, deze complete gids geeft je alle informatie die je nodig hebt over IVA in Spanje.

Wat is IVA in Spanje?

IVA in Spanje staat voor “Impuesto sobre el Valor Añadido” en is het equivalent van de BTW (Belasting over de Toegevoegde Waarde) in Nederland. Deze indirecte belasting wordt geheven op de meeste goederen en diensten die in Spanje worden verkocht of geleverd.

De IVA in Spanje wordt geadministreerd door de Agencia Estatal de Administración Tributaria (AEAT), de Spaanse belastingdienst. Net als in andere EU-landen is dit een harmoniseerde belasting, wat betekent dat de basisstructuur en regels overeenkomen met andere EU-lidstaten, maar dat Spanje eigen tarieven en specifieke regelingen hanteert.

Belangrijkste kenmerken van IVA in Spanje:

• Indirecte belasting op consumptie
• Wordt doorberekend aan de eindconsument
• Bedrijven fungeren als collecteur voor de overheid
• Verschillende tarieven afhankelijk van het product of de dienst
• Maandelijkse of driemaandelijkse aangifteplicht voor bedrijven

“IVA in Spanje is niet alleen een belasting, maar een essentieel onderdeel van het Spaanse economische systeem. Voor ondernemers die zaken willen doen in Spanje is een goede kennis van de IVA-regelgeving onmisbaar.” – Carlos Martínez, belastingadviseur bij BDO Spanje

IVA-tarieven in Spanje voor 2024

IVA in Spanje kent verschillende tarieven die worden toegepast afhankelijk van het type product of dienst. Hier is een overzicht van de huidige tarieven:

Standaardtarief (21%)

Het standaardtarief van 21% geldt voor de meeste goederen en diensten in Spanje. Dit omvat:

• Elektronica en technische apparaten
• Kleding en schoenen
• Horecadiensten (restaurants, bars, cafés)
• Hotelaccommodatie
• Professionele diensten (advocaten, consultants)
• Entertainmentdiensten
• Luxeartikelen

Gereduceerd tarief (10%)

Het gereduceerde tarief van 10% wordt toegepast op goederen en diensten die als essentieel worden beschouwd:

• De meeste voedingsmiddelen
• Medicijnen en farmaceutische producten
• Boeken en kranten
• Nieuwbouwwoningen (eerste overdracht)
• Openbaar vervoer
• Culturele evenementen (theater, bioscoop)
• Hotelaccommodatie in bepaalde gevallen

Super gereduceerd tarief (4%)

Het super gereduceerde tarief van 4% geldt voor basisbehoeften:

• Brood en bloem
• Melk en zuivelproducten
• Fruit en groenten
• Essentiële medicijnen
• Boeken (in bepaalde gevallen)
• Woningen voor sociale huisvesting
• Medische hulpmiddelen voor gehandicapten

IVA registratie in Spanje

Voor bedrijven die actief zijn in Spanje is IVA-registratie verplicht onder bepaalde omstandigheden:

Wanneer moet je je registreren voor IVA in Spanje?

1. Spaanse bedrijven: Alle bedrijven gevestigd in Spanje moeten zich registreren
2. Buitenlandse bedrijven: Registratie is verplicht bij:
   • Leveringen van goederen aan Spaanse consumenten
   • Dienstverlening in Spanje
   • Omzet boven bepaalde drempels

Registratieprocedure

De registratie voor IVA in Spanje gebeurt via:

1. Aanvraag bij de AEAT (Spaanse belastingdienst)
2. Indienen van vereiste documenten:
   • Bedrijfsregistratie
   • Identificatiedocumenten
   • Bewijs van activiteiten
3. Verkrijgen van IVA-nummer (CIF – Código de Identificación Fiscal)

Kosten en termijnen

• Registratie: Gratis
• Verwerkingstijd: 15-30 werkdagen
• Geldigheid: Permanent (zolang het bedrijf actief is)

IVA-aangifte in Spanje

IVA-aangiftes in Spanje moeten regelmatig worden ingediend door geregistreerde bedrijven:

Aangiftefrequentie

Wat moet er worden aangegeven?

In de IVA-aangifte moet het volgende worden vermeld:

• Uitgaande IVA: IVA die je hebt gefactureerd aan klanten
• Inkomende IVA: IVA die je hebt betaald aan leveranciers
• Netto IVA-positie: Verschil tussen uitgaande en inkomende IVA
• Bijzondere transacties: Intracommunautaire leveringen, invoer, uitvoer

Digitale aangifte

Sinds 2020 is het verplicht om IVA-aangiftes in Spanje digitaal in te dienen via:

• AEAT website (www.agenciatributaria.es)
• Geautoriseerde software
• Belastingadviseurs met digitale toegang

IVA op onroerend goed in Spanje

IVA in Spanje speelt een belangrijke rol bij onroerend goed transacties:

Nieuwbouwwoningen

Voor nieuwbouwwoningen geldt:

• IVA-tarief: 10% (gereduceerd tarief)
• AJD: 1-2% (Actos Jurídicos Documentados)
• Totale belastingdruk: 11-12%

Tweedehands woningen

Voor tweedehands woningen geldt geen IVA, maar:

• ITP: 4-10% (Impuesto de Transmisiones Patrimoniales)
• Tarief varieert per regio

Commercieel vastgoed

Voor commercieel vastgoed geldt:

• Nieuwe gebouwen: 21% IVA
• Tweedehands: ITP of IVA (afhankelijk van verkoper)

IVA-teruggave in Spanje

Bedrijven kunnen onder bepaalde omstandigheden IVA-teruggave aanvragen:

Voorwaarden voor teruggave

• Negatieve IVA-positie: Meer betaalde dan gefactureerde IVA
• Geldige IVA-registratie
• Correcte administratie en facturen
• Tijdige aangifte

Teruggaveprocedure

1. Aanvraag indienen binnen 4 jaar na het betreffende kwartaal
2. Documentatie verstrekken:
   • IVA-facturen
   • Betalingsbewijzen
   • Administratieve records
3. Wachten op goedkeuring (meestal 6-12 maanden)

Speciale regelingen

EU-bedrijven kunnen IVA-teruggave aanvragen via:

• Richtlijn 2008/9/EG (8e Richtlijn procedure)
• Elektronische aanvraag via eigen lidstaat
• Vereenvoudigde procedure

Bijzondere IVA-regelingen in Spanje

IVA in Spanje kent verschillende bijzondere regelingen:

Criterium de Caja (Cash Accounting)

Voor kleine bedrijven met omzet onder €2 miljoen:

• IVA verschuldigd bij ontvangst betaling (niet bij facturering)
• Voordeel: Betere cashflow
• Voorwaarde: Optie moet worden gekozen bij registratie

Régimen Especial del Recargo de Equivalencia

Voor detailhandelaren:

• Vereenvoudigde regeling
• Geen IVA-facturering aan eindconsumenten
• Opslag op inkoopprijs

Régimen Especial de Grupo de Entidades

Voor groepen van bedrijven:

• Geconsolideerde IVA-aangifte
• Interne transacties buiten IVA-heffing
• Administratieve vereenvoudiging

IVA bij internationale handel

IVA in Spanje bij internationale transacties:

Export (Uitvoer)

• IVA-tarief: 0% (vrijgesteld)
• Voorwaarde: Bewijs van uitvoer vereist
• Documentatie: Douanedocumenten, transportbewijzen

Import (Invoer)

• IVA verschuldigd bij invoer
• Tarief: Zelfde als voor binnenlandse levering
• Betaling: Bij douaneafhandeling

Intracommunautaire handel

Binnen de EU:

• Leveringen aan bedrijven: 0% IVA (mits geldig IVA-nummer)
• Leveringen aan particulieren: Spaans IVA-tarief
• Verwervingen: IVA verschuldigd in Spanje

Administratie en facturering

Correcte administratie is essentieel voor IVA in Spanje:

Factuureisen

IVA-facturen moeten bevatten:

• Factuurnummer en datum
• Naam en adres verkoper en koper
• IVA-nummers van beide partijen
• Beschrijving van goederen/diensten
• IVA-bedrag per tarief
• Totaalbedrag inclusief IVA

Bewaarplicht

• Termijn: 4 jaar na het kalenderjaar
• Vorm: Digitaal of papier
• Toegankelijkheid: Beschikbaar voor controle

Elektronische facturering

Voor overheidsopdrachten is elektronische facturering verplicht:

• FACe platform voor staatsopdrachten
• Regionaal platform voor lokale overheden
• Specifiek formaat vereist

Sancties en boetes bij IVA-overtredingen

Overtredingen van IVA-regelgeving in Spanje kunnen leiden tot:

Administratieve sancties

Strafrechtelijke sancties

Bij ernstige overtredingen (>€120.000):

• Gevangenisstraf: 1-5 jaar
• Geldboete: Tot 6x het ontdoken bedrag
• Uitsluiting van overheidsopdrachten

Digitalisering van IVA in Spanje

Spanje loopt voorop in de digitalisering van IVA:

SII (Suministro Inmediato de Información)

Voor grote bedrijven (omzet >€6 miljoen):

• Real-time rapportage van IVA-transacties
• Elektronische boeken bij belastingdienst
• Automatische controles

TicketBAI

In Baskenland en Navarra:

• Digitale kassabonnen
• Directe verbinding met belastingdienst
• Fraudepreventie

Toekomstige ontwikkelingen

• Uitbreiding SII naar kleinere bedrijven
• Automatische IVA-aangiftes
• AI-gebaseerde controles

IVA voor expats en buitenlandse bedrijven

Buitenlanders die zaken doen in Spanje moeten rekening houden met:

Fiscale vertegenwoordiging

Verplicht voor:

• Bedrijven zonder vestiging in Spanje
• Bepaalde transacties
• IVA-teruggave aanvragen

Kosten en procedures

• Kosten: €1.000-5.000 per jaar
• Diensten: IVA-aangiftes, correspondentie, vertegenwoordiging
• Selectie: Geregistreerde belastingadviseurs

Veelgestelde vragen over IVA in Spanje

Moet ik IVA betalen als toerist in Spanje?

Ja, als toerist betaal je automatisch IVA op alle aankopen. De IVA is inbegrepen in de prijzen die je ziet in winkels en restaurants.

Kan ik IVA terugkrijgen als buitenlandse toerist?

Toeristen uit niet-EU landen kunnen IVA terugkrijgen bij aankopen boven €90,15 via Tax Free Shopping. EU-burgers kunnen geen IVA terugkrijgen als toerist.

Wat gebeurt er als ik mijn IVA-aangifte te laat indien?

Te late indiening resulteert in een boete van minimaal €300 plus 1% per maand vertraging (maximum 20% van het verschuldigde bedrag).

Moet ik IVA betalen over digitale diensten?

Ja, sinds 2015 geldt IVA op digitale diensten geleverd aan Spaanse consumenten, ongeacht waar het bedrijf gevestigd is.

Kan ik mijn IVA-registratie annuleren?

Ja, als je stopt met zakelijke activiteiten in Spanje kun je je IVA-registratie annuleren bij de AEAT.

Welk IVA-tarief geldt voor mijn product?

Dit hangt af van de specifieke classificatie van je product. Raadpleeg de AEAT-website of een belastingadviseur voor zekerheid.

Moet ik IVA berekenen over kortingen?

IVA wordt berekend over de prijs na korting, niet over de oorspronkelijke prijs.

Wat is het verschil tussen IVA en ITP?

IVA geldt voor nieuwe goederen en diensten, ITP is een overdrachtsbelasting voor tweedehands goederen (vooral onroerend goed).

Kan ik IVA verrekenen die ik betaal aan buitenlandse leveranciers?

Dit hangt af van de aard van de dienst en of je verplicht bent reverse charge IVA te berekenen.

Hoe lang duurt een IVA-controle?

Een routine IVA-controle duurt meestal 3-6 maanden, maar complexe zaken kunnen langer duren.

Tips voor effectief IVA-beheer in Spanje

1. Investeer in goede software

Gebruik gespecialiseerde boekhoudingsoftware die:

• Automatisch IVA berekent
• Aangiftes genereert
• Integratie biedt met AEAT-systemen

2. Houd bij van regelwijzigingen

IVA-regelgeving verandert regelmatig:

• Abonneer je op AEAT-nieuwsbrieven
• Volg belastingadviseurs op sociale media
• Raadpleeg regelmatig professionele bronnen

3. Documenteer alles

Zorgvuldige administratie voorkomt problemen:

• Bewaar alle facturen en betalingsbewijzen
• Maak back-ups van digitale bestanden
• Organiseer documenten chronologisch

4. Plan je cashflow

IVA-betalingen kunnen aanzienlijk zijn:

• Bereken IVA-verplichtingen vooraf
• Zet IVA-bedragen apart
• Houd rekening met seizoensvariaties

5. Zoek professionele hulp

Voor complexe situaties is professionele hulp onmisbaar:

• Zoek een gespecialiseerde belastingadviseur
• Investeer in training voor je personeel
• Overweeg outsourcing van IVA-administratie

Vergelijking met andere EU-landen

IVA in Spanje vergeleken met andere EU-landen:

Trends in EU IVA-beleid

• Digitalisering: Alle landen bewegen naar elektronische systemen
• Harmonisatie: Meer samenwerking tussen belastingdiensten
• Fraudebestrijding: Strengere controles en automatisering

Toekomst van IVA in Spanje

Ontwikkelingen die we kunnen verwachten:

Technologische vooruitgang

• Blockchain-technologie voor fraudepreventie
• AI-systemen voor automatische controles
• Real-time monitoring van alle transacties

Regelgevingswijzigingen

• Vereenvoudiging van tariefstructuur
• Meer digitale verplichtingen
• Strengere handhaving

Europese integratie

• Uniform EU IVA-systeem
• Grensoverschrijdende automatisering
• Gedeelde databases

Conclusie

IVA in Spanje is een complex maar essentieel onderdeel van het Spaanse belastingsysteem. Met tarieven variërend van 4% tot 21% en verschillende bijzondere regelingen, is het cruciaal om goed geïnformeerd te zijn.

Belangrijkste punten om te onthouden:

• Registratie is verplicht voor de meeste bedrijfsactiviteiten
• Correcte facturering en administratie zijn essentieel
• Tijdige aangifte voorkomt boetes en problemen
• Professionele hulp kan kostbare fouten voorkomen
• Digitalisering vereist aanpassing van processen

Of je nu een bedrijf start, onroerend goed koopt, of gewoon beter wilt begrijpen hoe het Spaanse belastingsysteem werkt, kennis van IVA in Spanje is onmisbaar. Door de regels te begrijpen en correct toe te passen, kun je voorkomen dat je problemen krijgt met de Spaanse belastingdienst en kun je profiteren van alle mogelijkheden die het Spaanse systeem biedt.

Let op: IVA-regelgeving kan wijzigen. Raadpleeg altijd de meest actuele informatie op de AEAT-website of neem contact op met een gekwalificeerde belastingadviseur voor advies over jouw specifieke situatie.

Disclaimer: Dit artikel bevat algemene informatie over IVA in Spanje en vervangt geen professioneel belastingadvies. Voor specifieke situaties is het raadzaam om een gekwalificeerde belastingadviseur te raadplegen.

Gerelateerde berichten:

Altea: de parel van de Costa Blanca woningbezichtiging in Spanje: waar moet je op letten?