Waarom eten Spanjaarden zo laat in de avond? Een kijkje in de Spaanse eetcultuur
Als je ooit in Spanje bent geweest, is je misschien opgevallen dat Spanjaarden heel anders omgaan met etenstijden dan de meeste andere Europeanen. Waar in Nederland of België het avondeten rond zes of zeven uur plaatsvindt, beginnen Spanjaarden vaak pas aan hun cena (avondmaaltijd) rond negen of zelfs tien uur ’s avonds. Maar waarom is dat zo? In dit artikel duiken we in de geschiedenis, cultuur en gewoonten achter de Spaanse eettijden en ontdekken we waarom laat eten een belangrijk onderdeel is van het dagelijks leven in Spanje.
Een historische en culturele achtergrond
De gewoonte om laat te eten is diep geworteld in de geschiedenis van Spanje en hangt samen met verschillende factoren. Eén van de meest opvallende redenen is de tijdzone waarin Spanje zich bevindt. Hoewel Spanje geografisch gezien in dezelfde tijdzone als het Verenigd Koninkrijk zou moeten liggen (Greenwich Mean Time – GMT), zit het land sinds de jaren 40 in de Centrale Europese Tijd (CET). Dit gebeurde tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen de Spaanse dictator Francisco Franco besloot om de klokken gelijk te zetten met nazi-Duitsland en Italië. Dit betekende dat Spanje een uur “vooruit” ging leven, terwijl het daglichtpatroon hetzelfde bleef.
De combinatie van dit tijdsverschil en de natuurlijke daglichtcyclus betekent dat de dagen in Spanje effectief later beginnen en eindigen. De zon komt later op, en als gevolg daarvan verschuiven de dagelijkse activiteiten, inclusief maaltijden, naar een later tijdstip.
Het Spaanse dagritme
Om het laat eten in de avond beter te begrijpen, is het belangrijk om naar het algemene dagritme in Spanje te kijken. De dag begint vaak wat later dan in andere landen, waarbij veel mensen pas rond acht of negen uur op hun werk verschijnen. Maar het opvallendste is de lange lunchpauze, die vaak rond twee uur ’s middags begint en tot vier uur kan duren. Dit is een essentieel onderdeel van de Spaanse cultuur.
Tijdens deze lunchpauze, die de comida wordt genoemd, nemen Spanjaarden de tijd om uitgebreid te eten en te ontspannen, meestal met familie of collega’s. De lunch is vaak de grootste maaltijd van de dag en wordt gevolgd door een korte rustperiode of siësta. In sommige delen van Spanje is het nog steeds gebruikelijk dat bedrijven en winkels sluiten voor een paar uur in de middag, hoewel dit in stedelijke gebieden steeds minder voorkomt.
Door de uitgebreide lunch en de rust daarna, hebben de meeste Spanjaarden pas veel later op de dag weer honger. Dit verklaart deels waarom de avondmaaltijd pas veel later wordt gegeten dan in andere landen.
Sociale gewoontes en eten als een evenement
Eten in Spanje is niet zomaar een moment om snel je honger te stillen; het is een sociaal ritueel. Avondmaaltijden, of het nu thuis of in een restaurant is, worden vaak gezien als een gelegenheid om tijd door te brengen met vrienden en familie. In plaats van een snel diner rond zes uur, maken Spanjaarden van het avondeten een ontspannen, gezellige ervaring.
Restaurants openen vaak pas na acht uur ’s avonds, en het is heel normaal dat groepen vrienden rond negen uur samenkomen voor tapas of een uitgebreide maaltijd. Het laat eten biedt de kans om na het werk of andere verplichtingen echt te ontspannen en de dag af te sluiten in goed gezelschap.
Daarnaast is het klimaat in Spanje een belangrijke factor. Vooral in de warme zomermaanden is het simpelweg te heet om vroeg op de avond te eten. Door later op de avond te eten, wanneer de temperaturen zijn gedaald, kunnen Spanjaarden genieten van koelere, comfortabelere omstandigheden.
Hoe beïnvloedt de siësta de eetgewoonten?
De siësta, de traditionele middagrust, heeft ook invloed op de eetgewoonten van Spanjaarden. Hoewel de siësta steeds minder gebruikelijk wordt in stedelijke gebieden en bij jongere generaties, is het idee van een langere pauze in de middag nog steeds een integraal onderdeel van het Spaanse leven.
Omdat de lunch (comida) vaak zo laat en uitgebreid is, wordt de eetstructuur van de dag als het ware verschoven. De middagpauze geeft mensen de kans om te ontspannen en zich te herstellen voor de tweede helft van de dag. Na zo’n uitgebreide lunch zijn Spanjaarden pas tegen de avond weer klaar voor een lichte maaltijd.
Wat eten Spanjaarden in de avond?
Hoewel het avondeten laat wordt genuttigd, is het meestal een lichtere maaltijd in vergelijking met de uitgebreide lunch. Typische gerechten zijn salades, soep, of kleinere porties vis, vlees of tapas. Tapas zijn kleine hapjes die je kunt delen, zoals ham, kaas, olijven, gefrituurde vis of aardappelen in verschillende sauzen.
In sommige delen van Spanje kan het avondeten uit slechts een paar tapas bestaan, die in bars worden geserveerd, terwijl in andere delen de maaltijd wat uitgebreider kan zijn. De flexibiliteit van de avondmaaltijd past goed bij het sociale karakter van het laat eten, waarbij mensen de tijd nemen om van het eten te genieten zonder zich gehaast te voelen.
De moderne Spaanse eetcultuur
Hoewel de traditie van laat eten nog steeds diep geworteld is in de Spaanse cultuur, zijn er tekenen dat de gewoonten aan het veranderen zijn, vooral in stedelijke gebieden. Veel jongere mensen werken nu in bedrijven die internationale werktijden hanteren, waardoor het gebruik van een vroege lunch en diner steeds normaler wordt. Dit geldt vooral in steden als Madrid en Barcelona, waar het leven steeds meer de klok van andere Europese landen volgt.
Toch blijven veel Spanjaarden vasthouden aan hun culturele gewoonten en wordt laat eten nog steeds gezien als een belangrijk aspect van het sociale leven in het land.
Meest gestelde vragen over waarom Spanjaarden zo laat eten
1. Waarom eten Spanjaarden zo laat in de avond?
Door de verschoven tijdzone (CET in plaats van GMT), lange lunchpauzes, en het warme klimaat beginnen maaltijden later dan in Noord-Europa.
2. Hoe laat eten Spanjaarden gemiddeld hun avondmaaltijd?
Tussen 21:00 en 22:30 uur, afhankelijk van de regio en het seizoen.
3. Wat is de belangrijkste maaltijd van de dag in Spanje?
De lunch (comida) rond 14:00–16:00 uur is de grootste en belangrijkste maaltijd van de dag.
4. Wat eten Spanjaarden meestal ’s avonds?
Een lichtere maaltijd dan de lunch, vaak salades, soep, vis, of tapas zoals ham, kaas en olijven.
5. Heeft de siësta invloed op het laat eten in Spanje?
Ja, omdat de siësta volgt op een uitgebreide lunch, verschuift het hele dagritme, waardoor het diner later plaatsvindt.
6. Waarom past laat eten goed bij het Spaanse klimaat?
In de zomer is het overdag vaak te heet om vroeg te eten, waardoor men wacht tot de avond voor koelere temperaturen.
7. Is het laat eten in Spanje overal hetzelfde?
Niet helemaal. In steden en bij jongere generaties wordt soms eerder gegeten, maar in dorpen en traditionele gezinnen blijft het diner laat.
8. Hoe laat openen restaurants in Spanje normaal gesproken?
De meeste restaurants openen rond 20:00 uur, maar worden pas echt druk na 21:00 of 21:30 uur.
9. Waarom heeft Spanje een andere tijdzone dan logisch lijkt?
Tijdens de Tweede Wereldoorlog besloot Franco de klokken gelijk te zetten met nazi-Duitsland en Italië, waardoor Spanje een uur “vooruit” leeft.
10. Worden kinderen in Spanje ook zo laat aan tafel verwacht?
Ja, vaak wel. Spaanse kinderen eten vaak samen met hun ouders rond 21:00 uur, maar het diner is meestal lichter.
11. Wat is het verschil tussen de lunch en het avondeten in Spanje?
De lunch is zwaar en uitgebreid, terwijl het avondeten lichter en meer sociaal is.
12. Heeft laat eten invloed op de gezondheid van Spanjaarden?
Onderzoeken wijzen uit dat laat eten niet per se ongezond is, mede door het mediterrane dieet dat rijk is aan groenten, vis en olijfolie.
13. Is laat eten een puur Spaanse gewoonte?
Nee, ook in andere mediterrane landen zoals Italië en Griekenland wordt vaak laat gegeten, maar in Spanje is het gebruikelijker dan elders.
14. Hoe passen toeristen zich aan de Spaanse eettijden aan?
Veel toeristen moeten wennen, maar de meeste passen zich aan door later te eten of tussendoor tapas te nemen.
15. Zal deze gewoonte in de toekomst veranderen?
In grote steden als Madrid en Barcelona ontstaan modernere eettijden, maar op veel plekken blijft laat eten onderdeel van de cultuur.
Conclusie: Een combinatie van geschiedenis, cultuur en klimaat
Het laat eten in Spanje is een combinatie van historische, culturele en praktische factoren. De verschuiving naar de CET-tijdzone, de lange lunchpauzes, het warme klimaat, en de nadruk op eten als een sociaal moment hebben allemaal bijgedragen aan deze unieke gewoonte. Hoewel sommige aspecten van de eetcultuur aan het veranderen zijn, blijft laat eten een geliefd onderdeel van het Spaanse dagelijks leven.
Dus de volgende keer dat je in Spanje bent en je afvraagt waarom restaurants pas zo laat open gaan, weet je dat het deel uitmaakt van een eeuwenoude traditie die de manier waarop Spanjaarden hun leven leiden, weerspiegelt.
Rowdy is auteur en oprichter van Casa aan de Costa Blanca. Met zijn ervaring helpt hij Nederlanders stap voor stap bij het vinden én kopen van hun droomwoning in Spanje. Van vooronderzoek tot sleuteloverdracht – Rowdy biedt persoonlijke begeleiding en deelt zijn kennis via blogs, video’s en zijn woning zoekservice.
